RENE KOENEGRAS
THEATER ALS MIDDEL
Leerlingen inzicht geven in hun kwaliteiten wat betreft sociale vaardigheden met als doel dat zij deze gaan gebruiken in het dagelijkse leven.
BEKIJK ONZE VIDEO
1512+
SUCCESVOLLE TRAININGEN
30+
JAAR ERVARING
1120+
LEERLINGEN KRIJGEN WEKELIJKS THEATER ALS MIDDEL OP SCHOOL
35020+
GRAPPIGE MOMENTEN MET LEERLINGEN
THEATER ALS MIDDEL
HET BOEK
In het boek Theater als Middel ontvouwt Koenegras hoe hij tieners, met welk leerniveau of culturele achtergrond dan ook, om te beginnen de speelvloer op krijgt (wat al een niet geringe prestatie is!) en vervolgens op speelse wijze bewust maakt van eigen gedragingen. In het eerste deel van het boek vertaalt René Koenegras ogenschijnlijk moeiteloos zijn eigen lessen als toneelspeler naar een andere wereld, die van de klassen in het voortgezet (en speciaal) onderwijs. De verhalen zijn doorspekt met eigen ervaringen zoals de training beheersing van emoties die hij in opdracht van het O.M. ooit verzorgde als onderdeel van de taakstraf. Een van de deelnemers vertelt na een oefening stoer en bijna euforisch hoe hij ondanks herhaalde uitdagingen zijn tegenspeler niét geslagen heeft. Voor alle duidelijkheid, de methode Theater als Middel is er niet op gericht scholieren te transformeren tot aardige toneelspelers. Het doel is het vergroten van sociale vaardigheden, omdat dit jongeren weerbaarder maakt in hun eigen omgeving en de toekomst. De vaardigheid die in alle lessen terugkomt, is de kunst van het samenspelen of wel samenwerken. Leerlingen ontdekken de meerwaarde daarvan, zelfs als dit betekent dat de bestaande hiërarchie in de groep verstoord wordt.
Het is wellicht daarom dat Theater als Middel ook wel een schoolvoorbeeld van passend onderwijs wordt genoemd. De grootste winst van het boek is dat de auteur in het vervolg van zijn boek een belangrijk deel van zijn speloefeningen op papier heeft gezet, voorzien van leermomenten en praktische tips, bruikbaar voor andere docenten en jongerenwerkers. Op een laagdrempelige wijze wordt gewerkt vanuit de belevingswereld van jongeren. Ook onderwerpen als ombuigen van homofoob gedrag, conflicten door verschil in culturele achtergronden en omgang met ongewenste intimiteiten worden niet geschuwd. Toch is het allerminst een zwaarmoedig boek. Koenegras weet als geen ander een ontspannen, hilarische sfeer op te bouwen waarbij tieners zich veilig voelen en vaak verrassend ontwapenend zijn. Die luchtige aanpak kenmerkt zijn werkwijze en gelukkig ook zijn manier van schrijven.
We horen het vaak. Onze tieners ontberen sociale vaardigheden en een aantal zou er baat bij hebben anders om te gaan met de eigen agressie. Dat constateren is één ding, er wat aan doen is hetgeen dramadocent René Koenegras drijft. Alweer 20 jaar slaagt acteur Koenegras er met een even originele als vaak humoristische aanpak in tieners zichzelf te laten spelen in herkenbare situaties.
Recensie (2010) van bibliotheek.nl over het boek Theater als Middel in het Voortgezet Onderwijs
LESMATERIAAL
In het boek wordt op diverse plaatsen gesproken over rollenspellen. Als hulpmiddel voor een rollenspel heeft "Theater als Middel" een set dobbelstenen ontwikkeld met daarop allerhande begrippen die gebruikt kunnen worden. Voor elk van de begrippen wie, wat, waar, waarmee, wanneer en waartoe zitten er twee dobbelstenen in het spel. Hierdoor zijn er 12 verschillende woorden per begrip beschikbaar. Door van elke kleur één dobbelsteen te nemen en die te gooien, kunnen er dus een welhaast oneindig aantal verschillende combinaties gevormd worden. Bij het rollenspel gaat het om een aantal basiselementen, zoals wie, wat, waar, waarmee, wanneer en waartoe. Wie: Op de rode stenen staan personen. Wat: De oranje stenen bevatten negatieve onderwerpen. Waar: Op de gele stenen zijn locaties te vinden. Waarmee: De groene stenen hebben voorwerpen. Wanneer: De blauwe stenen geven tijdsaanduidingen aan. Waartoe: Op de paarse vind je positieve onderwerpen. Het spel geeft de docent/hulpverlener inzicht in het 'Waarom'. Het (spel)aanbod van de leerling(en) geeft inzicht in hun belevingswereld en kan voor zowel de leerling als docent/hulpverlener een eyeopener of een ingang zijn om bepaalde onderwerpen bespreekbaar te maken.
DOCENTENTRAINING
René verzorgt al 20 jaar docententrainingen door heel Nederland. De deelnemers maken kennis met spel en ervaren hoe zij de methodiek praktisch op hun eigen school in kunnen zetten. Ook zal er aandacht geschonken worden aan theatertechnieken die gebruikt kunnen worden om groepen aan te sturen. Deze zijn dus bruikbaar voor elke docent, ook voor diegene die niet met de methodiek aan de slag gaan. Ook zijn de workshops zeer geschikt voor een studiedag of teambuildingsdag. Reacties van eerdere deelnemers waren unaniem positief en daar zijn we trots op Leerlingen inzicht geven in hun kwaliteiten wat betreft sociale vaardigheden met als doel dat zij deze gaan gebruiken in het dagelijkse leven.
TAM ALS VAK
Het lesmateriaal is ontwikkeld door René Koenegras en is een verlengde van het boek 'Theater als Middel in het Voortgezet Onderwijs'. Het boek gaat o.a. in op de voorwaarden die nodig zijn om de methodiek 'Theater als Middel' toe te passen. Doel van het spel: 'aanleren van sociale vaardigheden en observeren van gedrag'. Het spel geeft inzicht in de belevingswereld van de speler en daagt hem of haar op speelse wijze uit de juiste keuze te maken in allerlei situaties door middel van rollenspellen. Er wordt altijd gewerkt vanuit improvisatie. Deze speelstijl maakt dat de elementaire actie of reactie van de speler zichtbaar wordt. Door het spel meerdere keren te spelen kan er gezocht worden naar alternatieve acties of reacties in situaties die door de stenen vooraf bepaald zijn. Spelplezier en veiligheid zijn belangrijke voorwaarden die door de begeleider gecreëerd en bewaakt dienen te worden.
RENE KOENEGRAS
Het spelen van rollenspellen blijkt een bijzonder krachtig middel om leerlingen inzicht te geven in hun gedrag.
Deze bevinding was 30 jaar geleden de basis van de methodiek ‘Theater als Middel’. In opdracht van het Openbaar Ministerie werd deze methodiek geboren als ‘leerstraf’ voor de Raad voor de Kinderbescherming.
In de loop der tijd is deze ‘leerstraf’ omgezet in één van de populairste lessen op vele scholen en instellingen.
Doordat er samen veel gelachen wordt tijdens de lessen, draagt dit bij tot een positieve en open sfeer in de groep. Dit maakt dat er ruimte is voor persoonlijke ervaringen waarop verder ingegaan kan worden.
Niet zelden worden de lessen ingezet ter ontspanning als onderdeel van het reguliere lesrooster.
Vele docenten hebben een training gevolgd en zetten de methodiek in op hun eigen school of instelling. De resultaten zijn doorgaans zeer positief en daar zijn we trots op!
EEN GREEP UIT DE THEMA'S DIE WORDEN BEHANDELD
-
SOCIALE VAARDIGHEDEN
GROEPSDYNAMIEK
VEILIGHEID IN DE KLAS
ZELFINZICHT GEDRAG
SAMENWERKEN
AGRESSIE REGULATIE
VERTROUWEN
RESPECT
GROEPSDRUK
WIE WIJ ZIJN
RENE KOENEGRAS
René Koenegras heeft de methodiek Theater als Middel ontwikkeld. Daarnaast schrijft hij boeken en maakt lesmaterialen voor jongeren en volwassenen. Hij werkt 32 jaar in het voortgezet (speciaal) onderwijs als acteur/dramadocent/sociale vaardigheidstrainer. Zijn leerlingen zijn vooral jongeren met problemen en/of leermoeilijkheden uit verschillende culturen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. De manier van lesgeven wijkt af van reguliere methodes. Hij werkt vanuit de belevingswereld van de jongeren en zet theater als middel in. Daarnaast zet hij zichzelf in als acteur bij rollenspellen om de leerlingen sociale vaardigheden aan te leren. Ook voor de aanpak van emotionele problematiek blijkt theater als middel bijzonder geschikt te zijn.
MO EL MGHARI
Mohammed EI Mghari verzorgt de methodiek op verschillende scholen in opdracht van Theater als Middel. Doordat wij vooral werken met bijzondere en kwetsbare doelgroepen vraagt dit nogal wat experise van onze trainers. Denk hierbij aan een niet aflatende enthousiasme, doortastendheid, intuïtie en vakkennis. Dit zijn kenmerken die Mo siert. Hij weet als geen ander daadwerkelijk contact te maken met de leerlingen. Hij ziet de leerling zonder 'masker' en weet deze op een positieve manier te raken. We zijn blij dat Mo deel uitmaakt van Theater als Middel.
WAT ZEGGEN ANDEREN OVER ONS
'Yes vandaag was er voor een 5tal Pro docenten een werkdag. Er werd op een actieve en creatieve manier kennis gemaakt met Theater als middel. Komend schooljaar staat er voor de onderbouw het vak TAM in het rooster. Een soort drama les alleen dan nog leuker, actiever en met heel veel lol’.
'Hi René, afgelopen maandag heb je bij ons op school een workshop Theater als Middel gegeven. Het was bijzonder, het was gezellig en het heeft ons enorm geënthousiasmeerd!
Nu, op de bank, ben ik je boek ingedoken en ook hier heb ik al door gelachen. Net zelfs een anekdote van je met mijn vriend gedeeld.
Nogmaals dank en ik weet zeker dat je workshop/boek mijn theater lessen positief gaan beïnvloeden'!
Groet Kathleen
De workshop ‘Theater als middel’, zou op iedere lerarenopleiding aangeboden moeten worden! Als je ziet wat René voor elkaar krijgt bij zijn leerlingen, hoe open en gemotiveerd ze aan de slag gaan en vooral hoeveel plezier ze daaraan beleven! Het is een enorme opsteker, het werkt echt positief op hun vaak negatieve zelfbeeld. Niet iedereen heeft natuurlijk zo’n geweldig gevoel voor humor als René, maar wij kunnen allemaal zoveel van hem leren om leerlingen plezier te laten beleven, waardoor leren een feest wordt! En dat is wat je wilt; een veilige, vrolijke leeromgeving bieden, waarin leerlingen de kans krijgen om te ‘shinen’!
Yullan Oosterhof, 4e jaars student leraar Duits, aan de HvA
Ik heb zelf meer zelfvertrouwen gekregen van de lessen en veel geleerd. Toen ik me niet goed voelde toen in uw les voelde ik me weer vrolijk.
leerling VMBO 2